Migraine is geen vrouwenziekte: mannen hebben ook migraine (1/3)

Welkom bij Studio Migraine! Zoals je wellicht weet, richten wij ons op vrouwen met migraine – en dat is niet zonder reden. Vrouwen krijgen namelijk drie keer vaker migraine dan mannen en ervaren daarbij specifieke uitdagingen. Toch betekent dit niet dat migraine een ‘vrouwenziekte’ is, ook al lijkt dat soms zo. In Nederland kampen ongeveer 1,9 miljoen vrouwen met migraine, maar daarnaast hebben zo’n 0.6 miljoen mannen* regelmatig last van deze hersenziekte.

Het idee dat migraine een typische ‘vrouwenziekte’ is, klopt dus niet en werkt bovendien stigmatiserend. Het kan de indruk wekken dat het om aanstellerij gaat – een hardnekkig misverstand dat zowel vrouwen als mannen met migraine raakt. Waarom dat beeld zo hardnekkig is en wat de impact daarvan is? Daarover lees je meer in deze blog.

De “Mannenversie” van Migraine: Korter, Maar Niet Per Se Beter

Tijd voor wat onderzoek. In deze blog nemen we je mee in het verhaal van mannen en migraine. Want ja, ook zij krijgen vreselijke migraine en de behoefte zich op te sluiten in het donker. Maar hoe anders ervaren mannen migraine eigenlijk? En waarom lijkt het erop dat mannen minder snel aan de bel trekken? Tijd om eens een aantal mythes en misverstanden aan te pakken – mét een vleugje humor en een flinke dosis feiten.

Wist je dat voor de puberteit evenveel jongens als meisjes migraine hebben, en dat na de puberteit migraine 3x vaker voor komt bij vrouwen dan bij mannen. Dit geeft aan dat mogelijk hormonen een belangrijke rol spelen.

Uit onderzoek blijkt dat migraine bij mannen anders kan verlopen dan bij vrouwen. Zo zijn de aanvallen bij mannen gemiddeld minder frequent en minder pijnlijk (Kelman, 2006; Chalmer et al., 2023). Daarnaast hebben mannen hebben minder vaak last van bijvoorbeeld misselijkheid, en mogelijk ook minder overgevoeligheid voor geuren, geluid, en fel licht (Verhagen et al., 2023), maar daar tegenover staat dat ze wel vaker migraine met aura krijgen (Verhagen et al., 2003).

Migraine en Stoer Doen: Een Slechte Combinatie
We hebben net vastgesteld dat mannen anders migraine kunnen ervaren qua pijn, klachten en duur. Dan nu hoe ze ermee omgaan. Mannen lopen er vaak tegenaan dat hun klachten minder serieus worden genomen – niet alleen door anderen, maar ook door zichzelf. Mogelijk krijgen mannen het gevoel dat ze “niet mogen zeuren”, misschien juist wel omdat migraine te boek staat als een ‘vrouwenziekte’. En dat is waar het misgaat. Het blijkt dat mannen minder snel hulp vragen bijvoorbeeld bij de huisarts, en wekenlang met een vreselijke migraine rondlopen. Dit is niet zomaar een stereotype; gegevens van Migraine Buddy laten zien dat mannen minder vaak hun aanvallen registreren, minder vaak naar een arts gaan en minder vaak preventieve medicatie gebruiken dan vrouwen. Daarnaast blijkt uit data van Migraine Buddy dat mannen vaker ‘gewoon door gaan’ als ze een aanval hebben ipv op bed gaan liggen. Waarom dit zo is, tja daar kan je verschillende redenen voor bedenken, bijvoorbeeld hoe (Seidler et al., 2016) mannen zich gedragen en zich aanpassen aan de algehele norm/standaard voor mannen (liever stoer doen, dan huilend in je bed liggen).

Waarom zorg op maat nodig is
Het feit dat mannen migraine anders beleven of er anders mee om gaan, betekent dat er ook andere zorg nodig is voor mannen vs vrouwen met migraine. De sociale druk om door te zetten, zorgt ervoor dat mannen minder snel praten over hun klachten of medische hulp zoeken. Dit kan leiden tot chronische migraine of complicaties door onderbehandeling. Wat nog zorgwekkender is en wat je ook bij vrouwen ziet: door onderrapportage worden veel migrainelijders (ij/ei) niet gediagnosticeerd en dus ook niet geholpen.

Wist je trouwens ook dat mensen met migraine vaak ook andere aandoeningen hebben, dat noemen we dan comorbiditeiten. Uit onderzoek blijkt dat mannen met migraine vaker een hoge bloeddruk en hartaandoeningen hebben (Le et al., 2011). Bij vrouwen worden vaker depressie en angststoornissen gemeld. Een multidisciplinaire aanpak is dus belangrijk die rekening houdt met het hele plaatje en niet alleen kijkt naar de migraine, en dus ook te kijken naar de persoon (man/vrouw). Mogelijk zijn er ook andere behoeftes, bijvoorbeeld in de behandeling van de migraine waar naar gekeken moet worden.

Naast medische zorg is er ook een maatschappelijk aspect: hoe gaan we om met mensen – mannen én vrouwen – die migraine hebben?
Het stigma rondom migraine als een “vrouwenziekte” zorgt ervoor dat mannen zich minder snel begrepen voelen en zich afsluiten. En bovendien is het voor vrouwen ook onaangenaam om te horen: alsof migraine een kwaaltje is en je je aanstelt. Dit vraagt om een cultuurverandering, waarbij we migraine als serieuze aandoening erkennen, ongeacht geslacht. Want uiteindelijk geldt: of je nu man of vrouw bent, niemand hoeft te lijden onder verkeerde aannames of stigma.

Conclusie: Meer Empathie, Minder Stereotypen
In deze blog hebben we gelezen dat mannen op een andere manier migraine kunnen ervaren en er ook anders mee om kunnen gaan, bijvoorbeeld door minder snel hulp te te zoeken. Dit alles betekent niet dat mannen met migraine ‘het makkelijker hebben’ dan vrouwen met migraine. Iedereen die weleens migraine heeft zal het beamen dat geen enkele migraine aanval een pretje is, en deze gemiddeldes gepubliceerd in klinische studies, zeggen niks over hoe één iemand (man of vrouw) een migraine aanval ervaart. En het gaat er ook niet over hoe ‘iemand’ (m/v) een migraine aanval wel niet zou moeten of mogen ervaren.

Mannen en vrouwen met migraine verdienen dezelfde zorg en hetzelfde begrip. En dat betekent dat we alle migrainelijders (ij/ei) aanmoedigen om hun klachten serieus te nemen, zonder dat ze bang hoeven te zijn om “zwak” gevonden te worden. Migraine is geen vrouwen- of mannenziekte – het is gewoon rot (understatement). En we kunnen er samen beter mee omgaan als we eerlijker en opener zijn, ongeacht wie je bent.

Bronnen 
Addis ME, Mahalik JR (2003). Men, masculinity, and the contexts of help seeking. American Psychologist, 58(1): 5–14.
Ashina M et al. (2021). Migraine: epidemiology and systems of care. Lancet, 397(10283): 1485–1495.
Buse DC et al. (2013). Sex differences in the prevalence, symptoms, and associated features of migraine. Headache Journal of Head and Face Pain, 53(8): 1278–1299.
Chalmer MA et al. (2023). Sex differences in clinical characteristics of migraine and its burden: a population-based study. European Journal of Neurology, 30(6): 1774–1784.
Kelman L (2006). Pain characteristics of the acute migraine attack. Headache Journal of Head and Face Pain, 46(6): 942–953.
Le H et al. (2011). Co-morbidity of migraine with somatic disease in a large population-based study. Cephalalgia, 31(1): 43–64.
Migraine Buddy (2023). Insights Report. Beschikbaar via: migrainebuddy.com/reports
Seidler ZE et al. (2016). The role of masculinity in men’s help-seeking for depression: a systematic review. Clinical Psychology Review, 49: 106–118.
Vincent K et al. (2013). Brain imaging reveals that engagement of descending inhibitory pain pathways in healthy women in a low endogenous estradiol state varies with testosterone. Pain, 154(4): 515–524.
Verhagen IE et al. (2023). Sex differences in migraine attack characteristics: a longitudinal E-diary study. Headache Journal of Head and Face Pain, 63(3): 333–341.

*Er zijn naar schatting 2.5 miljoen Nederlanders met migraine. Het komt 3x vaker voor bij vrouwen dan bij mannen, ofwel: 0.6 miljoen mannen en 1.9 miljoen vrouwen.